ا
مزایا و محاسن منطقه آزاد بوشهر بررسی شد

مزایا و محاسن منطقه آزاد بوشهر بررسی شد

نویسنده: مدیریت/دوشنبه, 23 مهر,1397/دسته ها: مقالات

رتبه بندی این مطلب:
4/0

با توجه به اهمیت موضوع و انتظاری که از مجامع دانشگاهی استان جهت ارائه نظرات کارشناسی وجود دارد، دانشگاه خلیج فارس بوشهر نشستی با موضوع "منطقه آزاد بوشهر؛ چالش ها و فرصت ها" با حضور برخی اعضای هیات علمی خود، کارشناسان اقتصادی و نماینده اتاق بازرگانی برگزار کرد که اگرچه برای ارتباط و تاثیرگذاری دانشگاه بر جامعه یک گام رو به جلو می باشد، ولی مباحث مطرح شده در آن پراکنده بوده و به دلیل عدم حضور مدیران تصمیم گیر، وزن بحث های آکادمیک درباره کارکرد مناطق آزاد بر هدف جلسه که چالش های پیش روی منطقه آزاد بوشهر بود سنگینی می کرد.

با این حال، عبدالمجید مصلح رییس دانشگاه خلیج فارس در انتهای این نشست خبر داد که هفته آینده نشست دیگری با حضور مشاور طرح منطقه آزاد بوشهر و مدیران استانی که در این خصوص مسئولیت دارند برگزار می شود تا زمینه ارائه طرحی کارشناسی توسط دانشگاه خلیج فارس پیرامون منطقه آزاد فراهم گردد.

پرویز حاجیانی، معاون آموزشی دانشگاه خلیج فارس

منطقه آزاد فرصتی است که در محدوده مشخصی می توان از نیروی کار و مواد اولیه سرزمین مادری استفاده و با مشوق هایی نظیر بخشودگی مالیاتی و عدم تشریفات برای تردد خارجی ها، زمینه جذب سرمایه گذار خارجی را تسهیل نمود و از این مسیر به تولید و پردازش محصولات با ارزش افزوده بیشتر قدم برداشت و صادرات را تقویت کرد.

اما در 7 منطقه آزاد سابق کشور چنین شرایط و ایده آلی حاکم نبوده و مطالعات شورای عالی مناطق آزاد هم نشان می دهد طی 5 سال اخیر، تنها 1 درصد صادرات از مناطق آزاد بوده است. از طرفی تنها 3.5 درصد جذب سرمایه گذاری کشور در این مناطق بوده و در عوض 10 درصد واردات از همین مناطق می باشد.

یکی از مشکلات مناطق آزاد در کشور ما این است که ابتدا مصوب و اعلام می شود، آنگاه به فکر ایجاد زیرساخت ها برایش هستیم و چون دولت در این زمینه نمی تواند اعتباری بگذارد، دستگاه مجری منطقه آزاد برای اداره محدوده طولانی که برایش در نظر گرفته شده، ناچار به زمین فروشی و درآمدهایی مثل عوارض واردات است که عملا هدف این مناطق را وارونه کرده و از طرفی به مشکلی برای کشور مبدل شده است. این جدا از برخی عوارض اجتماعی پیرامون این مناطق است که در ارتقای سطح زندگی و رفاه عمومی توفیق کافی را نداشته است.

درباره منطقه آزاد بوشهر در مصوبه جدید، تردد خودرو صرفا برای محدوده فنس منطقه آزاد دیده شده درحالی که برای مناطق آزاد سابق حتی در محدوده استان بوده و از طرفی کالای همراه مسافر نیز محدوده گردیده، ضمن اینکه قبلا اعلام شده منطقه آزاد خارج از محدوده شهر بوشهر است. اکنون باید گفت چه اقدامی درنظر است تا شاخص های موردانتظار مردم بوشهر از منطقه آزاد برآورده شود؟

من طرفدار منطقه آزاد هستم، اما معتقدم ابتدا منطقه ویژه اقتصادی بوشهر را که از نظر امتیازات، خیلی تفاوت زیادی با منطقه آزاد ندارد، مورد آسیب شناسی قرار داد که چرا نیمی از شرکت های آن فعال نیست و تازه فعالی ترین شرکت ها نیز زیر 60 درصد ظرفیت واقعی فعالیت دارند تا به کمترین آسیب به سمت منطقه آزاد بوشهر رفت.

البته توقع می رود مسئولان استانی درباره محدوده منطقه آزاد اطلاع رسانی داشته باشند.

نجفی، نماینده منطقه ویژه اقتصادی بوشهر

اینکه گفته شده منطقه ویژه حیات خلوت استانداری بوده را قبول ندارم و بخش عمده مشکلات ما بعد از سال 88 بود که بخشی از درآمد دو در هزارنفت که برای توسعه منطقه ویژه اختصاص داده می شد، قطع گردید. از طرفی طی دو سال اخیر 100 نیرو در منطقه ویژه اقتصادی تعدیل شده و به 88 نفر رسیده، ولی بیش از این دیگر امکانپذیر نیست.

درباره سرمایه گذاری های معطل مانده در منطقه ویژه هم باید گفت علاوه بر نوسانات اقتصادی، عدم اهلیت سرمایه گذاران در ابتدای کار یکی از دلایل بوده است. با این حال تا زمانی که جزییات محدوده منطقه آزاد مشخص و اطلاع رسانی نشده، نمی توان به دقت درباره چالش های آن بحث کرد.

قاسم محمدزاده، معاون توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان

انتظار می رود دانشگاه خلیج فارس برای اینکه بتواند نقش خود به عنوان اتاق فکر توسعه استان بهتر ایفا کند، موضوعات جلسه هایی از این دست را مشخص تر و دقیق تر کرده تا اثرگذارتر باشد.

درباره منطقه آزاد، ما تجربه مشابهی در عسلویه داشتیم که بندر پارس با چند پست اسکله، 700 هکتار در جوار فرودگاه برای صنایع پایین دستی و سودآورترین کار ممکن یعنی نفت و گاز دارد، اما در شاخص های توسعه انتظارات را برآورده نساخته و نرخ بیکاری آن تنها  3 درصد با ایلام به عنوان استانی کم برخوردار فاصله دارد. 

موافقین انتظارات را از منطقه آزاد بالا برده و انگار همه توسعه استان از این مسیر می گذرد، درحالی که خودشان هم می دانند شرایط ما با سنگارپور، هامبورگ آلمان و چین که مناطق آزاد موفق دارند متفاوت است، از سویی برخی انتقادات نیز فشار بر شاخص مسکن و نگرانی اقشار آسیب پذیر به درستی پاسخ داده نشده است.

راه عاقلانه برای منطقه آزاد بوشهر این است که آن را پله ای برای ظرفیت های متعدد استان نظیر خرما، آبزیان، پتروشیمی و... مبدل کرد و برای آن مدل و بسته های سرمایه گذاری پیش بینی نمود.

ما یک منطقه آزاد مانند اروند کنار گوش مان داریم که عمده بازدهی آن فعالیت های واسطه گری است، منطقه آزادی مثل ارس هم دارای سابقه موفق در تولید و اشتغال کی باشد. باید دید در اسناد توجیهی منطقه آزاد دقیقا چه اهدافی مدنظر است و متناسب با آن تصمیم سازی کرد.

درباره محدوده منطقه آزاد نیز انتظار است شفاف به مردم اعلام شود، هرچند طبق اطلاعات اولیه، از بعد جزیره نگین به سمت کره بند در محدوده ای مستطیلی می باشد.

علی درویشی، معاون سازمان برنامه و بودجه و مدیرکل سابق اقتصادی استانداری

برای پاسخ به برخی نقدها پیرامون مناطق آزاد باید چند نکته را مورد توجه قرار داد. اینکه منطقه آزاد دروازه واردات کالا می دانند صحیح نیست، چون نهایتا وقتی کالا وارد سرزمین مادر می شود عوارض گمرکی دریافت می شود.

درباره پایین بودن سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد نسبت به سرزمین اصلی هم ابتدا آمار مربوط به سرمایه گذاری در زمینه نفت و گاز را از سرمایه گذاری کشور خارج کنیم، آن وقت می بینم که 80 درصد سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد و ویژه بوده است.

درباره بحثی که پیرامون گرانی مسکن در پی تصویب منطقه آزاد بوشهر مطرح شده، واقعیت این است که قیمت مسکن در تهران از ابتدای امسال تاکنون رشد 60 درصدی را تجربه کرده و حتی در استان های همجوار بوشهر رشد قیمت بیشتر بوده، از این رو نباید مصادف شدن این افزایش با تصویب منطقه آزاد بوشهر را تماما از چشم منطقه آزاد دید و نقطه ضعف برای آن بدانیم.

با توجه به مسئولیت سابق و نقشی که در آماده سازی طرح اولیه منطقه آزاد در استانداری داشتم، اگر حاکمیت نمی خواست و مصالح نظام نبود، تا 100 سال دیگر منطقه آزاد برای بوشهر مصوب نمی شد، یکی از دلایلش هم لیاقت نمایندگان ما در مجلس که بعضا مخالف این موضوع بودند که فرصتی برای استان است. اکنون این ظرفیت برای بوشهر رقم خورده و از مرحله بودن یا نبودن عبور کرده و باید تلاش کرد که کمترین آسیب و بیشترین فرصت داشته باشد.

درباره محدوده جغرافیایی منطقه آزاد که برخی حاضران سوال کرده و از بنده که قبلا مسئولیت داشتم توقع بیان آن داشتند باید بگویم مسئولان مربوطه در این خصوص صحبت خواهند کرد.

رسول غلامی، دبیر اتاق بازرگانی بوشهر

اتاق بازرگانی موافق منطقه آزاد است، اما تجربه تلخ سایر مناطق آزاد باعث می شود نگاه بخش خصوصی به این موضوع مثل حکایت مارگزیده باشد. اگر رویکرد این منطقه به سمتی باشد که به افزایش رفاه عمومی و حضور فعال تر در بازارهای منطقه ای و جهانی منجر شود، اتفاق خوبی رقم می خورد، هرچند شرایط فعلی کشور نشانه خوبی برای این مهم نمی دهد.

خضر خلیلی، فعال اقتصادی

ملموس ترین انتظار از منطقه آزاد، بهبود فضای کسب و کار است، چرا که در مناطق آزاد مزاحمت دولتی ها به حداقل می رسد و از نظر قوانین کار و معافیت های مالیاتی امتیازات بهتری نسبت به مناطق ویژه دارد، ضمن اینکه مدیر آن هم غیر استانی و از سوی وزیر اقتصاد منصوب می شود تا مثل منطقه ویژه اقتصادی بوشهر حیات خلوت استانداری نشود، استاندارانی که چند برابر حجم موردنیاز آن نیرو وارد منطقه ویژه کردند.

برخی نگرانی ها درباره منطقه آزاد واقعیت ندارد، مثلا اینطور نیست که اگر منطقه آزاد ابلاغ شود، دیگر در بوشهر جای خوابیدن گیر نمی آید یا فردی برای خرید 10 آپارتمان به بنگاهها مراجعه می کند و باعث جهش قیمت ملک شود، یا خارجی ها با سیگار برگ هجوم می آورند و اختلافات فرهنگی مشکل ساز می شود، درحالی که این فضا رخ نمی دهد و تازه از زمان ابلاغ منطقه آزاد، حداقل یکسال زمان نیاز دارد تا فعالیت ها شروع شود، آن هم نه به این شدتی که برخی منتقدان منطقه آزاد بیان می کنند.

 قیمت ملک طی 6 ماه اخیر در همه نقاط کشور روند رو به رشد پیدا کرده و در بوشهر نیز این موضوع با تصویب منطقه آزاد مصادف شده، از این رو نباید همه گرانی اخیر را به پای منطقه آزاد ریخت. هرچند این گلایه به دولتی ها هست که آنطور که شایسته است از منطقه آزاد دفاع نکرده اند.

منطقه آزاد مشکل حقوقی آنچنانی ندارد که در شورای نگهبان رد شود، ولی درباره ایجاد آن یک نگرانی دارم. اگر منطقه آزاد را مانند نوزاد بدانیم، در بوشهر اینقدر به شکم آن لگد خورده و انتقاد شنیده که این ترس وجود دارد نوزاد ضعیفی متولد و این فرصت از استان گرفته شود.

 عبدالمجید مصلح، رییس دانشگاه خلیج فارس

جلسه بعدی این اتاق فکر در هفته آینده با حضور مشاور منطقه آزاد بوشهر و یکی از مسئولان استانداری برگزار می شود، با این فرض که منطقه آزاد از شورای نگهبان می گذرد و چه خوب و چه بد، به عنوان یک شهروند که کنار آن هستیم، ناچاریم به آن فکر کرده و تاثیرگذار باشیم، تاثیرگذاری نیز تابع سطح تعامل و توان کارشناسی ماست.

اكنون كه در آستانه ايجاد منطقه آزاد تجاري بوشهر هستيم بايد براي موفقيت اين منطقه آزاد بدنبال يك خلاصه سياست اقتصادي باشيم. در اين خلاصه سياست منطقه آزاد، بايد براي اين اتفاق فكر، تحليل و پيش بيني نموده تا بتوانيم چشم انداز بهتري را براي استان مان متصور شويم.

ابتدا بايد اين سوال را از خود داشته باشيم كه منطقه آزاد قرار است چه كاركردي داشته باشد؟ چشم انداز و ماموريت هاي منطقه آزاد بايد مشخص شود و اينكه اين منطقه آزاد عمومي است يا تخصصي؟

اگر ما قبل از ايجاد منطقه آزاد به مدل تامين مالي براي ايجاد و توسعه زير ساخت ها در اين منطقه فكر نكنيم به سرنوشت بقيه مناطق آزاد تجاري كشور دچار خواهيم شد. با توجه به اینکه دولت جهت اختصاص اعتبار به آن ممنوعیت دارد، باید مدلی مالی را پیش بینی کرد که زیرساخت های مهم نظیر خط ریلی، آب و... برای منطقه آزاد بوشهر مورد بررسی قرار بگیرد.

می توان برای منطقه آزاد بوشهر و توسعه جدی تر آن، یک هم پیمان بین المللی در نظر گرفت که در شرایط فعلی، کشور قطر می تواند موثر باشد، ضمن اینکه موفقیت منطقه آزاد بوشهر به تصویرسازی مناسب بر می گردد که ما از آن می سازیم.

باید از منطقه آزاد به عنوان فرصتی برای زنجیره مکمل مزیت های استان مثل خرما، آبزیان، پتروشیمی ها و... بهره برد و مورد بررسی قرار داد. همچنین سازوکارهای قانونی برای جلوگیری از دلالی زمین در آن مورد بررسی باشد، مثل تجربه برخی مناطق آزاد جهانی که باید در هر مقطعی، سرمایه گذاران در ازای زمین دریافتی به هیات امنای آن منطقه گزارش کتبی ارائه کرد.

Print

تعداد نمایش ها (10245)/نظرات (0)

x
دی ان ان